آموزش فن بيان و سخنوري

 

نظريه مديريت اقتضايي بيان مي دارد كه هيچ روش مديريتي قوي وجود ندارد كه كاربرد صد در صد داشته باشد. بلكه بايد با توجه به شرايط خاص و موقعيت سازمان تصميم گيري هاي لازم به عمل آيد. نظريه مديريت اقتضايي به توانمندي مدير در تشخيص نياز ها و سازگاري امكانات سازمان جهت برطرف كردن نياز ها بستگي دارد. مدير مي تواند با توجه به هوش بالا و اعتماد به نفس كافي و با تكيه بر تجربيات خويش بهترين راه حل را براي توسعه كسب و كار به كار گيرد.

تفكرات رايج در مديريت اقتضايي

•    در مديريت يك سبك جهاني و بهترين شيوه وجود ندارد

•    طراحي سازمان بايد متناسب با محيط صورت پذيرد

•    نياز هاي سازمان زماني ارضا مي شود كه سبك هاي رهبري متناسب با خواست كاركنان باشد

•    سازمان هاي توانمند نه تنها بين خودشان با سازمان تناسب ايجاد مي كنند بلكه در تلاشند بين اجزاي درونيشان و زير مجموعه سازمانشان نيز تناسب ايجاد كنند.

نظريه مديريت اقتضايي فيدلر

بر طبق نظريه فيدلر مديريت اقتضايي بر پايه موقعيت و سبك رهبري استوار است. اين امر از دو جنبه سازمان گرايي و انسان گرايي مورد توجه قرار گرفته است.

سازمان گرايي

•    عواملي كه سازمان را از نظر تكنولوژي و روابط انساني محدود مي كند
•    تاثير برنامه ها نه تنها روي امري مشخص بلكه روي كليه سازمان مي گذارد

انسان گرايي

•    نياز به مديران انعطاف پذيري كه دانش گسترده اي در حيطه كاري خود دارند
•    در اختيار داشتن كاركناني با توانايي، انعطاف پذيري و مهارت هاي بالا

مديريت اقتضايي نظريه اقتضايي فيدلر نظريه مديريت اقتضايي

سه عامل اصلي نظريه فيدلر

•    رابطه رهبر و گروه

ميزان ارتباط و احترامي كه افراد براي رهبر خود قائل هستند

•    ساختار و وظايف سازمان

كارهايي كه قرار است انجام شود بر اساس سازماندهي سازمان تعيين گردد

•    ميزان قدرت رهبري

قدرت و نفوذي كه رهبر در ارتباط با كارهايي از جمله عزل و نصب نيرو و ساير مقررات سازمان مي تواند اعمال كند

شناسايي سبك رهبري به روش فيدلر

در اين روش كه از يك پرسش نامه استفاده مي شود كه در آن ۱۶ صفت متناقض مطرح شده است و در بين كاركنان پخش مي شود كه از آنها خواسته مي شود، درباره همكارانشان بيانديشند و به همكاري كه بيشتر بدش مي آمده با آن كار كند نمره ۱ تا ۸ بدهد و اين بايد در مورد ۱۶ جفت صفت متضاد اجرا شود.

اگر نمره اي كه مي داده بالا باشد يعني اين كارمند علاقه دارد با آن كارمندي كه از او متنفر بوده رابطه شخصي خوبي برقرار كند و اين كارمند را بايد در زمره افراد كارمند مدار قرار داد.

اگر اين فرد نمره پاييني بدهد مشخص مي شود اين كارمند علاقه شديدي به توليد دارد و در زمره افراد كارمدار قرار داده مي شود. پس از شناسايي افراد و دسته بندي آنها رهبر بايد خودش را در موقعيت ذيربط قرار دهد و با توجه به سه عامل اصلي نظريه خود تصميم گيري كند.

از نظر شخصي بنده در مورد نظريه فيدلر اين موارد قابل بحث است كه چون اينكار يك كار از طريق پرسشنامه “همكار ناخوشايند” مطرح مي شود، زياد قابل اطمينان نيست، چون اين افراد ممكن است پاسخ منطقي و درستي به پرسشنامه ندهند و به طور مستقيم روي عملكرد سازمان تاثير منفي بگذارد.

چالشهاي مديريت اقتضايي فيدلر مديريت

از جمله موارد قابل بحث در مديريت اقتضايي

•    اندازه سازمان

به تعداد افراد سازمان و امكانات سازمان اشاره دارد. زيرا هرچه سازمان بزرگتر باشد و جمعيت بيشتري در آن مشغول باشد هماهنگي سازمان نيز سخت تر خواهد بود

•    شناخت محيط

ممكن است راهكاري براي محيطي مفيد و سودمند باشد در صورتي كه اين راهكار براي محيطي ديگر با شرايطي ديگر مناسب نباشد. حتي تاثير منفي بر عملكرد سازمان بگذارد.

•    تفاوت هاي فردي موجود

افراد از حيث ميزان تمايل به يادگيري، بلوغ، انتظارات و علايق با يكديگر تفاوت دارند. اين تفاوت ها زماني مهم مي شود كه مدير بخواهد مديريت اقتضايي خود را بر روي منابع انساني متمركز كند. در اين حال مي بايست ويژگي هاي فردي تك تك افراد را به درستي شناسايي كرده و متناسب با آن عمل نمايد.

•    فناوري

نظريه مديريت اقتضايي بيان مي دارد ساختار سازماني، سبك مديريت و استفاده از سيستم هاي كنترلي براي يك سازمان با نوعي از فناوري، با سازماني با گونه اي ديگر از فناوري كه در اختيار دارد متفاوت است.

نتيجه گيري

سخن آخر اين كه با توجه به شرايط مختلف سازمان بايد مدير قابليت هاي مختلف براي شناخت سازمان را داشته باشد با تا بتواند به درستي تصميم گيري كرده و شيوه مديريتي مطلوب را ارائه نمايد. بايد توجه داشته باشيم كه يك طرح اقتضايي خوب موجب تسهيل در مديريت زمان سازمان خواهد شد و سازمان را حتي مي تواند از بحران نجات دهد.

اقتضايي فيدلر چالش هاي مديريت اقتضايي